Kocayemiş, ülkemizin birçok yerinde kendiliğinden yetişme fırsatı bulabildiği gibi özel olarak da yetiştirilen, içeriğindeki yararlı maddeler sayesinde vücuda birçok fayda sağlar.
Kocayemiş ağacı (Amelanchier ovalis), Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde doğal olarak yetişen ve aynı zamanda özel olarak da yetiştirilen, besin değeri yüksek bir meyve ağacıdır. 5-10 metre arasında boylanabilen bu ağaç, nadir durumlarda 15 metreye kadar ulaşabilir. “Çilek Ağacı” olarak da bilinen kocayemiş ağacı, Çin kocayemişine benzeyen meyveleriyle dikkat çeker.
Genç dalları tüylü ve kızılımsı kahverengi renkte olan ağaç, zamanla tüysüz, parlak yeşil yapraklar geliştirir. Yaprakların üst yüzeyi parlak yeşil, alt yüzeyi ise daha açık yeşil renktedir. Kenarları testere dişli ve uçları sivri olan yapraklar, derimsi bir ayaya sahiptir.
Bahar aylarında beyaz renkli, uç kısımları yeşilimsi çiçekler, salkım salkım dallarda açar. Küre biçiminde, 1-2 cm çapında olan meyveler, olgunlaştıkça yeşilimsi renkten ateş kırmızısı veya portakal rengine döner. Yüzeyi pürtüklü olan meyveler, 4-5 tohum içeren etli bir yapıya sahiptir.
Kocayemiş meyveleri, taze olarak tüketilebileceği gibi, reçel, marmelat, likör ve çeşitli içeceklerin yapımında da kullanılabilir. Meyvelerin toplanmaması durumunda, bir yıl boyunca dalında kalabilmesi, kamkat ağacına benzer bir özelliğidir.
Türkiye’de Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerindeki makilerle birlikte yetişen kocayemiş ağacı, hem doğal güzelliği hem de besleyici meyveleriyle dikkat çeken önemli bir bitkidir.
Referanslar:
- Davis, P. H. (1965). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh University Press.
- Guner, A., Ozhatay, N., Ekim, T., & Baser, K. H. C. (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh University Press.
- The Plant List (http://www.theplantlist.org/)
