Sirke, uzun yıllardır mutfaklarda kullanılan ve gıdaların lezzetini artıran önemli bir malzemedir. Ancak son yıllarda yapılan araştırmalar, sirkenin sadece mutfakta değil, sağlık açısından da çeşitli faydaları olabileceğini göstermiştir. Özellikle elma sirkesi, üzüm sirkesi gibi çeşitli türler, sağlığımız üzerinde olumlu etkileri olduğu düşünülen bileşenler içermektedir.
Çeşitli araştırmalar, sirkenin antioksidan özellikler taşıdığını ve vücuttaki serbest radikallerle savaşarak hücresel hasarı azaltabileceğini göstermiştir (Chen et al., 2016). Aynı zamanda, sirkenin kan şekeri seviyelerini düzenleme potansiyeli olduğuna dair kanıtlar da bulunmaktadır. Özellikle diyabet hastalarında, sirkenin insülin duyarlılığını artırarak kan şekeri kontrolüne yardımcı olabileceği düşünülmektedir (Lim et al., 2016; Mitrou et al., 2015).
Elma sirkesinin, obezite ve kilo yönetimi üzerine olumlu etkileri olduğu öne sürülmektedir. Araştırmalar, elma sirkesinin tokluk hissini artırabileceğini ve bu sayede fazla kalori alımını azaltabileceğini göstermiştir (Khezri et al., 2018). Ayrıca, hayvan çalışmalarında elma sirkesinin yağ yakımını artırabileceği ve kilo kaybına katkıda bulunabileceği öne sürülmüştür (Halima et al., 2018; Beh et al., 2017).
Üzüm sirkesinin ise kolesterol seviyelerini düzenlemede etkili olabileceği belirtilmektedir. Yapılan bazı çalışmalar, üzüm sirkesinin yüksek kolesterol seviyelerini düşürebileceğini ve bu sayede kardiyovasküler hastalık riskini azaltabileceğini göstermektedir (Budak et al., 2011; Seydim et al., 2016).
Aynı zamanda, sirkenin antimikrobiyal etkileri üzerine de araştırmalar yapılmıştır. Elma sirkesi ve üzüm sirkesinin, gıda yüzeylerini dezenfekte etmede etkili olabileceği belirtilmiştir (Baldas & Altuner, 2018). Bu özellikleri sayesinde sirke, gıda güvenliği açısından da potansiyel taşıyan bir bileşen olabilir.
Araştırmaların bir kısmı, sirkenin kanserle mücadelede rol oynayabileceğini de öne sürmektedir. Özellikle elma sirkesinin, antitümör aktivite gösterdiği ve kanser hücrelerinin büyümesini engelleyebileceği düşünülmektedir (Abe et al., 2007). Ancak bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Sonuç olarak, eldeki bilimsel verilere dayanarak, sirkenin sağlık üzerinde çeşitli olumlu etkileri olabileceği söylenebilir. Ancak, bu etkilerin daha fazla araştırmayla desteklenmesi ve spesifik kullanım önerilerinin belirlenmesi gerekmektedir. Herhangi bir sağlık sorunu yaşayan bireylerin, sirke veya sirke ürünlerini kullanmadan önce mutlaka sağlık uzmanlarına danışmaları önemlidir.
Kaynaklar:
- Chen, H., Chen, T., Giudici, P., & Chen, F. (2016). Vinegar functions on health: Constituents, sources, and formation mechanisms. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 15(6), 1124-1138.
- Khezri, S. S., Saidpour, A., Hosseinzadeh, N., & Amiri, Z. (2018). Beneficial effects of apple cider vinegar on weight management, visceral adiposity index and lipid profile in overweight or obese subjects receiving restricted calorie diet: A randomized clinical trial. Journal of Functional Foods, 43, 95-102.
- Halima, B. H., Sonia, G., Sarra, K., Houda, B. J., Fethi, B. S., & Abdallah, A. (2018). Apple cider vinegar attenuates oxidative stress and reduces the risk of obesity in high-fat-fed male Wistar rats. Journal of Medicinal Food, 21(1), 70-80.
- Abe, K., Kushibiki, T., Matsue, H., Furukawa, K. I., & Motomura, S. (2007). Generation of antitumor active neutral medium-sized α-glycan in apple vinegar fermentation. Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry, 71(9), 2124-2129.